Η φωνολογική διαταραχή καθορίζει μια δυσκολία του παιδιού στην οργάνωση, εκμάθηση, αναπαράσταση των φθόγγων και του φωνολογικού συστήματος της γλώσσας.
Ένα παιδί με φωνολογική διαταραχή μπορεί να αρθρώσει σωστά όλους τους φθόγγους της γλώσσας μεμονωμένα, όμως αδυνατεί να τους παράγει σωστά σε επίπεδο λέξης. Π.χ /σ/τόμα/τόμα/.
Σ’ ένα παιδί με φωνολογική διαταραχή μπορούν να παρατηρηθούν οι παρακάτω φωνολογικές διεργασίες.
Αντικαταστάσεις φωνημάτων: π.χ / φέλω/ αντί / θέλω/.
Πτώση φωνήματος ή συλλαβής: π.χ
/ πέλο/ αντί / καπέλο/.
Πτώση τελικού συμφώνου: π.χ /παππού/αντί /παππούς/.
Αναδιπλασιασμός: π.χ / τουταλι/ αντί
/ κουτάλι/.
Απλοποιήσεις συμπλεγμάτων: π.χ /βιβιο/ αντί /βιβλίο/.
Μεταθέσεις και μετακινήσεις: π.χ
/βλιβιο/ αντί / βιβλίο/.
Οι αρθρωτικές διαταραχές σχετίζονται με τη δυσκολία του παιδιού να αρθρώσει ήχους μεμονωμένα και κατ’ επέκταση στις λέξεις. Π.χ /ρ/όδα/ λόδα/.
/Θ/έλω/ σέλω/.
/σ/ακουλα/ θακούλα/.
Αιτίες των διαταραχών αυτών μπορεί να είναι:
Επαναλαμβανόμενες ωτιτιδές: όταν συλλέγεται υγρό στο αυτί μειώνεται η πρόσληψη ακουστικών ήχων και το παιδί δεν μπορεί να ακούσει με ακρίβεια τον εαυτό του και τους άλλους.
Μειωμένη ακουστική μνήμη- διάκριση: Τα παιδιά δυσκολεύονται να συγκρατήσουν αλλά και να διαχωρίσουν φθόγγους, οι οποίοι αρθρώνονται κοντά ο ένας με τον άλλον. Π.χ /δ/ με /β/ και /Φ/ με /θ/.
Γλωσσική καθυστέρηση:
Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Η διγλωσσία αλλά και η έλλειψη ερεθισμάτων, μπορεί να επηρεάσει την φωνολογική ανάπτυξη του παιδιού.
Οργανικοί παράγοντες: Μπορεί να ενοχοποιούνται για την εμφάνιση διαταραχών άρθρωσης, όπως σε περίπτωση στοματικών δυσκολιών ( σοβαρές οδοντικές δυσκολίες ή κοντός χαλινός) Βαρηκοΐες, σύνδρομα- σχιστίες καθώς και νευρολογικές διαταραχές ( δυσαρθρία – δυσπαραξία).
Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει, ότι παιδιά με φωνολογικά ελλείμματα στην νηπιακή ηλικία που δεν αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα μπορεί να παρουσιάζουν δυσκολίες στην σχολική τους επίδοση και σχετίζονται με μαθησιακές δυσκολίες ( γράφο – αναγνωστικές δυσκολίες, δυσκολία στην ορθογραφία και στην φωνολογική επίγνωση).
Σοφία Π. Κιούπη Λογοθεραπεύτρια
6979283636
