Η 14η Νοεμβρίου αποτελεί την Παγκόσμια ημέρα διαβήτη, την ημέρα των γενεθλίων του Frederick Banting, ο οποίος μαζί με τον Charles Best συνέλαβαν πρώτοι την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της ινσουλίνης το 1921.
Σύμφωνα με την Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF) το 2019, περίπου 463 εκατομμύρια ενήλικες παρουσίαζαν διαβήτη ενώ ο αριθμός αναμένεται να εκτοξευτεί στα 700εκ. μέχρι το 2045.
Ο διαβήτης αποτελεί μια χρόνια νόσο στην οποία το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή το σώμα δεν μπορεί να την χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά. Με την πάροδο του χρόνου, αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές στην καρδιά, τα αιμοφόρα αγγεία, τα μάτια, τα νεφρά και τα νεύρα.
Οι πιο συνηθισμένοι τύποι διαβήτη είναι ο διαβήτης τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενος, ο διαβήτης τύπου 2 ή μη ινσουλινοεξαρτώμενος και ο διαβήτης κύησης, με τον διαβήτη τύπου 2 να αποτελεί το 90% των περιπτώσεων και να εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση της εμφάνισης του στην παιδική και εφηβική ηλικία, λόγω των αυξημένων επιπέδων παχυσαρκίας, της σωματικής αδράνειας και της ανθυγιεινής διατροφής.
Ο διαβήτης αποτελεί μια πολυπαραγοντική νόσο. Φαίνεται ωστόσο πως η αλλαγή του τρόπου ζωής θα μπορούσε να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2. Η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής η οποία θα στοχεύει στην μείωση του σωματικού βάρους εφόσον είναι αυξημένο, η μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης και κορεσμένου λίπους και αντικατάσταση του με ακόρεστα λιπαρά, η αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών, η διακοπή του καπνίσματος και της υπερβολικής πρόσληψης αλκοόλ αποτελούν μερικούς τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου. Επιπλέον η τακτική φυσική δραστηριότητα φαίνεται πως αποτελεί ένα σημαντικό όπλο τόσο της πρόληψης όσο και της θεραπευτικής προσέγγισης του διαβήτη τύπου 2.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA), δεν υπάρχει μια μαγική δίαιτα ή ιδανική αναλογία μακροθρεπτικών συστατικών για τα άτομα με διαβήτη, ωστόσο υπάρχουν μερικές απλές κατευθυντήριες οδηγίες που μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα.
Χρησιμοποιώντας την μέθοδο του πιάτου, μπορείτε να δημιουργήσετε ένα ισορροπημένο γεύμα με καλή αναλογία λαχανικών, πρωτεϊνών και υδατανθράκων. Έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην επιλογή τροφίμων χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη πλούσιων σε φυτικές ίνες, ενώ o σωστός καταμερισμός υδατανθράκων στα γεύματα κρίνεται απαραίτητος. Άπαχη πρωτεΐνη και καλά λιπαρά συμπληρώνουν το διαιτολόγιο. Επιπλέον, στα άτομα με ΣΔ1 η εκπαίδευση στα ισοδύναμα υδατανθράκων είναι απαραίτητη. Τέλος, σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα μια μικρή απώλεια βάρους της τάξης του 5-10% θα μπορούσε να προσφέρει σημαντικά οφέλη.
Αντιγόνη Μπέκα
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος MSc
