Η φιλία είναι μια από τις πιο σημαντικές σχέσεις στη ζωή κάθε παιδιού.
Για τα παιδιά με αυτισμό, όμως, οι φιλίες μπορεί να είναι πιο δύσκολες, αλλά και πιο πολύτιμες. Η διαφορετική αντίληψη, η ανάγκη για ρουτίνα, οι δυσκολίες στην επικοινωνία και στην προσαρμογή στα κοινωνικά πλαίσια, μπορεί να κάνουν τις κοινωνικές επαφές πιο απαιτητικές. Οι φίλοι που κατανοούν και αποδέχονται αυτές τις ιδιαιτερότητες μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Ωστόσο, η επιρροή τους στην κοινωνική ζωή των παιδιών με αυτισμό είναι μεγάλη και μπορεί να έχει θετικά, αλλά και μη αναμενόμενα αποτελέσματα.
Τα παιδιά με αυτισμό, συχνά, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση και μπορεί να απομονώνονται ή να μην κατανοούν τους κανόνες της κοινωνικής συμπεριφοράς. Μέσα από τις αλληλεπιδράσεις με τους συνομηλίκους τους, μπορούν να μάθουν πώς να μοιράζονται, να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων και να αναπτύσσουν στρατηγικές για τη διαχείριση των κοινωνικών καταστάσεων.
Ωστόσο, οι παρέες μπορεί να φέρουν και προκλήσεις. Τα παιδιά με αυτισμό δυσκολεύονται να κατανοήσουν κοινωνικά σήματα, όπως τις εκφράσεις του προσώπου, τη γλώσσα του σώματος ή τα υπονοούμενα και τα βαθύτερα νοήματα μιας συζήτησης. Αυτή η δυσκολία στην κοινωνική αντίληψη μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις, απομόνωση ή ακόμα και σε κοινωνικές συγκρούσεις. Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης από συνομηλίκους που είτε δεν κατανοούν τις ιδιαίτερες ανάγκες τους, είτε δεν δείχνουν τον απαραίτητο σεβασμό και ευαισθησία.
Η αποδοχή ή η απόρριψη από τις παρέες είναι πιθανό να έχει έντονο αντίκτυπο στην αυτοεκτίμηση ενός παιδιού με αυτισμό. Η αποδοχή από τους συνομηλίκους το βοηθά να αναπτύξει μια θετική εικόνα για τον εαυτό του, ενισχύοντας έτσι τις κοινωνικές του δεξιότητες. Αντίθετα, η απόρριψη μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική απόσταση και ακόμα μεγαλύτερη απομόνωση, δημιουργώντας πιθανά αισθήματα άγχους και κατάθλιψης.
Ο φίλος ενός παιδιού με αυτισμό είναι, συνήθως, υπομονετικός, ευαίσθητος και ανοιχτός. Είναι σημαντικό να κατανοεί ότι μπορεί να μην παίζει με τον «συνηθισμένο» τρόπο ή να δείχνει μεγαλύτερη προσκόλληση σε συγκεκριμένα αντικείμενα ή ενδιαφέροντα. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επιθυμεί να έχει φίλους ή να περνά χρόνο με τους άλλους, αλλά βιώνει την παρέα τους με έναν διαφορετικό τρόπο.
Σε αυτό το έργο, πολύτιμη είναι η καθοδηγούμενη κοινωνική εκπαίδευση, όπου δάσκαλοι, γονείς και θεραπευτές συνεργάζονται για να βοηθήσουν τα παιδιά να κατανοήσουν τα κοινωνικά σήματα και τους κανόνες της αλληλεπίδρασης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από παιχνίδια ρόλων και δραστηριότητες κοινωνικών δεξιοτήτων, στις οποίες το παιδί μαθαίνει πώς να αλληλεπιδρά με άλλους, με τρόπους που είναι κατανοητοί και αποδεκτοί. Επιπλέον, για να υποστηρίξουμε την κοινωνική ένταξη των παιδιών με αυτισμό, είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε την ενσυναίσθηση και τη συνεργασία στις παρέες, οργανώνοντας δραστηριότητες όπου θα έχουν την ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι τα παιδιά με αυτισμό, όπως όλα τα παιδιά, έχουν τη δυνατότητα να συνάψουν αληθινές και ουσιαστικές φιλίες. Όταν αυτές χτίζονται με υποστήριξη και κατανόηση, μπορούν να προσφέρουν στο παιδί συναισθηματική υποστήριξη, αλλά και την αίσθηση ότι «ανήκουν κάπου». Επιπρόσθετα, η ανάπτυξη φιλικών σχέσεων τα βοηθά να αποκτήσουν σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες που θα τα υποστηρίξουν σε όλη τους τη ζωή, ενώ, παράλληλα, οι φίλοι των παιδιών με αυτισμό διδάσκονται την αποδοχή, μαθαίνουν να σέβονται τη διαφορετικότητα και να χτίζουν ένα μέλλον πιο συμπεριληπτικό και ανθρώπινο.
Συντάκτης
Αμαλία Παπαδοπούλου
Λογοθεραπεύτρια
