Η Δυσαναγνωσία αποτελεί μια ειδική μαθησιακή δυσκολία της ανάγνωσης.
Η δυσκολία αυτή, συνήθως, αποτυπώνονται μέσα από τη μαθησιακή επίδοση του παιδιού, την οποία επηρεάζει και χαρακτηρίζεται από την μειωμένη απόδοσή του στην ακρίβεια, την ταχύτητα και την κατανόηση αυτού που διαβάζει. Συχνά, αυτή μπορεί να συνυπάρχει με τη δυσλεξία ή άλλη μαθησιακή δυσκολία.
Κάθε παιδί εξελίσσει με τον δικό του ρυθμό τις αναγνωστικές δεξιότητες, οι οποίες ξεκινούν να αναπτύσσονται κατά την προσχολική ηλικία. Σε αυτό το στάδιο, τα παιδιά εκπαιδεύονται στην εκμάθηση του αλφαβήτου, την αναγνώριση γραμμάτων και των αντίστοιχων ήχων τους, το συλλαβισμό και τη ρίμα, στοιχεία που απαρτίζουν την φωνολογική επίγνωση.
Τα χαρακτηριστικά που μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το παιδί μας, πιθανόν, παρουσιάζει δυσκολία στην ανάγνωση είναι τα εξής:
- Δυσκολία ανάγνωσης πολυσύλλαβων, άγνωστων ή ασυνήθιστων λέξεων.
- Έλλειψη ευχέρειας στην ανάγνωση, όχι αρκετά γρήγορος ρυθμός, έντονο κόμπιασμα, παύσεις και συλλαβισμός.
- Δεν έχει κατάλληλη προσωδία (τονισμό, ύφος, μελωδία) καθώς διαβάζει.
- Επίπεδος λόγος, χωρίς να σταματά στα σημεία στίξης κατά την διάρκεια της ανάγνωσης.
- Το παιδί δείχνει με το δάχτυλο το σημείο που διαβάζει ή κινεί το κεφάλι, για να μη χάσει το σημείο στο οποίο βρίσκεται.
- Χάνει, πηδάει ή ξαναδιαβάζει την ίδια σειρά.
- Κάνει αντικατάσταση, επανάληψη, μετάθεση, πρόσθεση, παράληψη γραμμάτων και συλλαβών που συνθέτουν μια λέξη.
- Παρατονισμός των λέξεων.
- Δεν κατανοεί πλήρως αυτό που διαβάζει, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να αναπαράγει την κεντρική ιδέα του κειμένου.
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι εκπαιδευτικοί:
- Διεξοδική διδασκαλία της φωνολογικής επίγνωσης, δηλαδή της ικανότητας των παιδιών να αναγνωρίζουν τα γλωσσικά συστατικά της γλώσσας ( φωνήματα, συλλαβές, λέξεις).
- Ενίσχυση της οπτικής και ακουστικής αντίληψης, με αναγνωστικά παιχνίδια.
- Συστηματική χρήση της επανάληψης για την ενίσχυση της αναγνωστικής ευχέρειας. Με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθεί η σύγχυση με νέο η παραπλήσιο μαθησιακό υλικό και θα ενισχυθεί η εμπέδωση.
- Ομαδική-συνεργατική ανάγνωση ή σε ζεύγη, για απόκτηση αναγνωστικής ευχέρειας.
- Τοποθέτηση στην τάξη, των μαθητών με δυσκολίες, σε θέσεις που είναι εφικτή η εποπτεία τους και η παροχή βοήθειας από τον εκπαιδευτικό (π.χ. μπροστινά θρανία).
- Θα βοηθούσε να είναι οργανωμένη η διδασκαλία και να χωρίζεται σε βήματα. Επιπλέον, είναι σημαντικό να παρουσιάζονται παραδείγματα, ώστε να γίνονται πιο κατανοητά τα δύσκολα σημεία του μαθήματος.
- Συχνή επιβράβευση για τη δουλειά των παιδιών και ενθάρρυνσή τους, ώστε να προσπαθούν, ακόμα και αν δυσκολεύονται.
- Αξιολόγηση των εργασιών τους με βάση την προσπάθειά τους και όχι το αποτέλεσμα.
- Διαφοροποιημένη εργασία για το σπίτι, η οποία μπορεί να είναι είτε μειωμένη, είτε τροποποιημένη, βασισμένη στις δυνατότητες του παιδιού.
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς:
- Να δοθεί έμφαση σε δραστηριότητες, οι οποίες βοηθούν το παιδί να αναπτύξει το λεξιλόγιό του, όπως παιχνίδια λεκτικού εμπλουτισμού.
- Συζητήσεις με το παιδί σχετικά με την καθημερινότητα και τις εμπειρίες του, ενθαρρύνοντάς το να τις περιγράψει.
- Ανάγνωση βιβλίων με εικόνες και παράλληλη συζήτηση μαζί τους, με στόχο την ανάπτυξη των γενικών γνώσεών του.
- Τμηματικός διαχωρισμός των εργασιών που έχει να κάνει για το σπίτι και επεξήγησή τους μέσα από παραδείγματα.
- Οι εργασίες του στο σπίτι να γίνονται σε ήσυχο περιβάλλον.
- Να πραγματοποιούνται συχνά και ολιγόλεπτα διαλείμματα.
- Οι προσδοκίες τους να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις ικανότητες του παιδιού.
- Να επιβραβεύουν λεκτικά το παιδί τους για τη συμπεριφορά του.
Και να θυμάστε πάντα, η δυσαναγνωσία, όπως και κάθε μαθησιακή δυσκολία, αντιμετωπίζεται, αρκεί να διαγνωστεί εγκαίρως.
Λεμονιά Στοϊδου
