ΝΑΟΥΣΑ

Την Κυριακή 2 Οκτωβρίου το απόγευμα το Ίδρυμα Μητροπολιτικόν Κέντρον Πολιτισμού ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑ διοργάνωσε στην αίθουσά του μεγάλη καλλιτεχνική εκδήλωση αφιερωμένη στη συμπλήρωση 200 χρόνων από το Ολοκαύτωμα της Νάουσας.

Συμμετείχαν Βυζαντινός Χορός της Ενορίας Κοιμήσεως Θεοτόκου Ναούσης υπό τη διεύθυνση του Άρχοντος Μαΐστορος κ. Γεωργίου Ορδουλίδη, και οι Χορωδίες του Πολιτιστικού Κέντρου ΑΙΓΕΣ Βεργίνας και Σχολική Ενηλίκων Βέροιας υπό τη διεύθυνση της Αρχιμουσικού κ. Ελένης Αναγνώστου.

Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης μίλησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος στη συνέχεια απένειμε το χρυσό μετάλλιο της ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΗΣ στους α) Πρωτοπρεσβύτερο του Οικουμενικού Θρόνου π. Στυλιανό Μακρή, για τη συγγραφή της Ακολουθίας των Ναουσαίων Νεομαρτύρων, β) Καθηγητή ΑΠΘ κ. Παναγιώτη Υφαντή, για τις θεολογικές μελέτες του για τους Ναουσαίους Νεομάρτυρες, γ) στον Ιστορικό και Άρχοντα του Οικουμενικού Θρόνου κ. Εμμανουήλ Βαλσαμίδη, για τις ιστορικές μελέτες του για το Ολοκαύτωμα της Νάουσας και δ) στον Εκπαιδευτικό και Αγιογράφο κ. Νικόλαο Χατζηιωάννου για την ιστόρηση της πρώτης Εικόνας των Ναουσαίων Νεομαρτύρων.

Την εκδήλωση παρουσίασε με επιτυχία ο Αρχιμ. Αρσένιος Χαλδαιόπουλος, Γραμματέας της Ιεράς Μητροπόλεως, Αρχιερατικός Επίτροπος Ειρηνουπόλεως και Προϊστάμενος της Ενορίας Κοιμήσεως Θεοτόκου Ναούσης.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με το «Μακεδονία Ξακουστή» και τον Εθνικό μας Ύμνο.

ΟΜΙΛΙΑ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ
Ἤδη ἀπό τήν ἀρχή τοῦ χρόνου ἡ ἡρωική πόλη τῆς Ναούσης καί ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας τίμησε μέ πολλές ἐκδηλώσεις τή μεγάλη καί σημαντική ἐπέτειο τῶν 200 χρό­νων ἀπό τό Ὁλοκαύτωμα τῆς Ναούσης. Τίμησε τούς ἥρωές της ἀλλά καί τούς ἁγίους της, ὅσους θυσιά­σθηκαν στή μάχη γιά τήν ἐλευ­θερία τῆς πατρίδας, ἀλλά καί ὅσους πρόσφεραν τή ζωή τους γιά νά μήν ἀρνηθοῦν τήν πίστη τους στόν Χρι­στό καί γίνουν διπλά σκλάβοι καί ὑπόδουλοι στόν ἀλλόθρησκο κατα­κτητή.

Καί εἶναι ὄντως πολύ σημαντικό τό γεγονός ὅτι κατά τή μεγάλη αὐτή καί ἱστορική ἐπέτειο, τήν ἐπέ­τειο τῶν 200 χρόνων ἀπό τό Ὁλο­καύτωμα τῆς πόλεώς μας, εἴχαμε τήν εὐκαιρία νά ἀναδείξουμε τή θυσία ὅλων ἀνεξαιρέτως τῶν κατοί­κων τῆς Νάουσας. Διότι ἡ Νάουσα τιμοῦσε πάντοτε τούς ἥρω­ές της, τιμοῦσε τή θυσία τῆς ζωῆς τους, δέν τιμοῦσε ὅμως πάντοτε ὅσο καί ὅπως ἔπρεπε ἐκεί­νους πού μαρτύρησαν γιά τήν πίστη στόν Χριστό, τήν πίστη πού κράτησε τούς Ναουσαίους Ἕλλη­νες στά 400 χρόνια τῆς σκλαβιᾶς καί τούς ἔδωσε τή δύναμη νά ξε­σηκωθοῦν καί νά διεκδικήσουν τήν ἐλευθερία τους.

Αὐτή τήν «ἀδικία», ἄς μοῦ ἐπι­τραπεῖ νά πῶ, θελήσαμε νά ἀπο­καταστήσουμε πρίν ἀπό λίγα χρό­νια μέ τήν ἁγιοκατάταξη τῶν ἁγίων Νεομαρτύρων τῆς Ναούσης, τῶν ἀνδρῶν πού μαρτύρησαν στό Κιόσκι, τῶν γυναικῶν καί τῶν παιδιῶν πού ἔπεσαν στά νερά τῆς Ἀράπιτσας, γιά νά μήν πέσουν στά χέρια τῶν Τούρκων, καί τῶν γυ­ναι­κῶν πού μαρτύρησαν στίς φυλα­κές τῆς Θεσσαλονίκης.

Ὅταν ἦρθα ὡς Μητροπολίτης στή Νάουσα, πρίν ἀπό 28 χρόνια, καί διαπίστωσα ὅτι στήν πόλη δέν ὑπῆρ­χε ναός ἀφιερωμένος στόν πο­λιοῦχο της, τόν ὅσιο Θεοφάνη, σκέφθηκα ὅτι ἡ πρώτη μου προτε­ραι­ότητα ἔπρεπε νά εἶναι ἡ ἀνέ­γερσή του. Καί ἔτσι ξεκίνησα αὐτή τήν προσπάθεια, ἡ ὁποία δυστυχῶς γιά διαφόρους λόγους δέν εὐο­δώ­θηκε ἀκόμη.

Τότε ὅμως μέ πλησίασαν πολλοί Ναουσαῖοι καί μοῦ εἶπαν «Σεβασμιώτατε, ἐκτός ἀπό τόν ὅσιο Θεοφάνη οἱ Ναουσ­αῖ­οι ἔχουν καί τούς δικούς τους ἁγί­ους, τούς δικούς τους μάρτυρες, τούς ὁποίους θέλουν νά ἀναδεί­ξουν καί νά τιμήσουν».

Ἔτσι ξεκίνησε μιά μακρά προσπά­θεια γιά νά συγκεντρώσουμε στοι­χεῖα γι᾽ αὐτούς τούς μάρτυρες, γιά τίς συνθῆκες ὑπό τίς ὁποῖες μαρτύ­ρησαν, γιά τίς μαρτυρίες καί τά δεδομένα. Ἀναζητήσαμε ἱστορικές πηγές, ἀνατρέξαμε στήν παράδοση, μελετήσαμε τά στοιχεῖα, τά ὁποῖα εἶχαν συλλέξει μέ κόπο οἱ προ­γε­νέ­στεροι ἐρευνητές, προσπαθήσαμε νά θέσουμε τόν δάκτυλο στόν τύπο τῶν ἥλων τῆς ἱστορίας καί τοῦ μαρ­τυρίου τους, καί ἑτοιμάσαμε τόν φάκελο γιά τήν Ἁγιοκατάταξή τους.

Καί ἐνῶ συνέβαιναν ὅλα αὐτά, μία ἡμέρα, Σάββατο τοῦ Λαζάρου, παρακολουθώντας στήν τηλεό­ρα­ση τίς ἑορταστικές ἐκδηλώσεις γιά τήν Ἔξοδο τοῦ Μεσολογγίου, εἶδα νά λιτανεύουν μία μεγάλη εἰκόνα, ἕναν πίνακα, καί σκέφθηκα ὅτι κάτι παρόμοιο θά ἔπρεπε νά κάνουμε καί ἐμεῖς γιά τό Ὁλοκαύτωμα τῆς Ναούσης.

Τίς ἡμέρες ἐκεῖνες ἐντελῶς τυ­χαῖα μέ ζήτησε στό τηλέφωνο ὁ δι­δάσκαλος καί ἁγιογράφος Νίκος Χατζηϊωάννου καί μοῦ εἶπε ὅτι θά ἤθελε νά μέ ἀπασχολήσει γιά κά­ποιο θέμα. Τοῦ εἶπα κι ἐγώ ὅτι τόν ἀναζητοῦσα καί ἔτσι συναντηθήκαμε τήν ἴδια ἡμέρα στό γραφεῖο μου στή Μητρόπολη.

Μόλις ἦρθε μέ ρώτησε τί τόν ἤθε­λα, κι ἐγώ τοῦ ἐξέθεσα τίς σκέψεις μου καί τήν ἐπιθυμία μου νά κά­νου­με ἕναν τέτοιο πίνακα, μία εἰκόνα. μέ ὅλους τούς μάρτυρες τῆς Ναούσης. Χαμογέλασε καί μοῦ ἀπήντησε ὅτι κάτι τέτοιο ἦταν εὔκολο νά γίνει καί τότε τόν ρώ­τησα κι ἐγώ τί ἤθελε ἐκεῖνος νά μοῦ πεῖ.

Τότε μοῦ ἔδειξε ἕνα βιβλίο πού εἶχε ἑτοιμάσει μέ τήν ἱστορία τῆς Ναούσης καί μέ ἔμφαση στό Ὁλο­καύ­τωμά της, πολύ ὄμορφα εἰκο­νογραφημένο, καί τεκμηριωμένο μέ βάση ὅλους τούς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλά καί τῆς ἱστορίας. Διαπίστωσα μάλι­στα ὅτι ὅλα τά πρόσωπα τά ὁποῖα εἶχε ἁγιογραφήσει, τά εἶχε ἀπεικονίσει μέ φωτοστέφανο. Ὅταν τόν ρώτησα τί σκέπτεται νά κάνει τό βιβλίο, μοῦ ἀπήντησε «Ἦρθα νά σᾶς τό δείξω καί σκοπεύω νά τό πάω στή Νο­μαρχία γιά νά τό ἐκδώσει».

Ἀμέσως τοῦ εἶπα ὅτι ἡ ἔκδοση ἀνήκει σέ μᾶς. Ἡ ὑπόθεση ἀφορᾶ τήν Ἐκκλησία καί τή Μητρόπολη. Καί πράγματι τό βιβλίο, πού ὅλοι γνωρίζετε, ἐκδόθηκε ἀπό τήν Ἱερά μας Μητρόπολη καί μοιρά­σθηκε καί σέ πολλά σχολεῖα, γιά νά διδα­χθοῦν καί τά παιδιά μας τήν ἱστο­ρία τῆς ἡρωικῆς μας πόλεως.

Τό βιβλίο αὐτό προστέθηκε μάλι­στα καί στόν φάκελο τόν ὁποῖο ὑπέβαλε ἡ Ἱερά μας Μητρόπολη πρός τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί δι᾽ αὐτῆς πρός τό Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο γιά τήν Ἁγιοκα­τάταξη τῶν Ναουσαίων , καί εἶχε συγκροτηθεῖ μέ βάση τίς μελέτες τοῦ ἱστορικοῦ τῆς Να­ούσης, τοῦ κ. Μανώλη Βαλσαμίδη, τίς εἰσηγήσεις τοῦ μακαριστοῦ κα­θηγητοῦ μας στή Θεολογική Σχολή τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Ἀντωνίου Παπαδο­πού­λου καί τοῦ καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς κ. Παναγιώτη Ὑφαντῆ, μία λαμπρά, θά ἔλεγα, εἰσήγηση, καί ἀκόμη τό ἔργο τοῦ καθηγητοῦ κ. Ἀντωνίου Κολτσίδα καί τό ἔργο τοῦ ἀρχιμανδρίτου π. Χρυσοστόμου Παπαδάκη, καθώς καί μέ τή συμβολή τοπικῶν φο­ρέων, Συλλόγων, κληρικῶν, μο­ναχῶν τῆς Ναούσης, ἀλλά καί μέ τήν πρώτη Ἀκολουθία πρός τιμήν τῶν Νεομαρτύρων πού εἶχε συντάξει ὁ πρωτοπρεσβύτερος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καί ἰδιαίτερος τοῦ γραφείου μου, π. Στυ­λια­νός Μακρῆς.

Τό αἴτημά μας ἐγκρίθηκε ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί διαβιβάσθηκε στήν Ἁγία καί Ἱερά Συνόδο τοῦ Οἰκου­με­νικοῦ μας Πατριαρχείου, ἡ ὁποία τό ἐνέκρινε, παρά τίς δυσκολίες πού εἶχε λόγω τῆς φύσεώς του καί τῆς θέσεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πα­τριαρχείου, καί μέ Πατριαρχική καί Συνοδική Πράξη κατέταξε στή χορεία τῶν Ἁγίων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τούς Νεομάρτυρες τῆς Ναούσης, ἄνδρες, γυναῖκες καί παιδιά, ὅλους αὐτούς πού τιμοῦμε πλέον κατ᾽ ἔτος καί τιμήσαμε καί φέτος μέ ἰδιαίτερα πανηγυρικό τρό­­πο μέ τήν εὐκαιρία τῆς συμπλη­ρώσεως 200 ἐτῶν μέ τήν παρουσία καί τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου.

Τό γεγονός αὐτό τῆς Ἁγιοκατα­τάξεως τῶν Ναουσαίων Νεομαρτύ­ρων ἀποτελεῖ ἕνα ἱστορικό γεγο­νός καί γιά τήν ἡρωική πόλη τῆς Ναούσης καί γιά τήν τοπική μας Ἐκκλησία. Καί τοῦτο ὄχι μόνο για­τί ἦταν ἕνα ὀφειλόμενο χρέος, ἀλ­λά καί γιατί τιμᾶ καί τήν ἴδια τήν πόλη μας, ἡ ὁποία εἶναι ἡ μόνη πόλη στήν Ἑλλάδα, ἡ ὁποία στά νεώτερα χρόνια ἀνέδειξε τό­σους πολλούς ἁγίους καί μάρτυρες, οἱ ὁποῖοι μέ διάφορους τρόπους ὁμολόγησαν τήν πίστη τους καί ἔμειναν σταθεροί σέ αὐτήν. Ἦσαν ἥρωες καί ἔγιναν μάρτυρες. Κανείς δέν μπορεῖ νά γίνει ἅγιος, ἐάν δέν εἶναι προηγουμένος ἥρωας, σέ ὅποιον χῶρο καί ἄν βρίσκεται.

Καί ἀκόμη γιατί ἡ Ἁγιοκατάταξη αὐτή συμπεριλαμβάνει ὅλους ἀνε­ξαιρέτως τούς Ναου­σαίους καί τίς Ναουσαῖες, οἱ ὁποῖοι οἰκειοθε­λῶς ὑπέ­μει­ναν βίαιο θάνατο γιά νά μήν ἀρνηθοῦν τήν πίστη στόν Χρι­στό, ὅπως αὐτό διατυπώνεται τόσο στή λαμπρή Εἰσήγηση τοῦ καθηγητοῦ κ. Ὑφαντῆ ὅσο καί στήν Πατριαρχική καί Συνο­δι­κή Πράξη, ἀλλά καί στίς ἐμ­πε­ρι­στα­τωμένες μελέτες, ὅπως τοῦ π. Χρυ­σο­στόμου Παπαδάκη, ὁ ὁποῖος τεκμη­ρίωσε μέ βάση τούς λόγους τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου ὅτι καί οἱ γυναῖκες πού ἔπεσαν μέ τά παιδιά τους στήν Ἀράπιτσα, λογί­ζονται μάρτυρες γιά τήν Ὀρ­θό­δοξη Ἐκκλησία, καί συνέθεσε τά σχετικά ἀπολυτίκια τόσο γιά αὐτές ὅσο καί γιά τά συμμαρτυρήσαντα ἀνήλικα τέκνα τους.

Τό Ἵδρυμα «Μητροπολιτικό Κέ­ντρο πολιτισμοῦ “Παντάνασσα”» καί ἡ Ἱερά μας Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας, θέλησε μέ ἀφορμή τήν ἐπέτειο τῶν 200 χρό­νων ἀπό τό Ὁλοκαύτωμα τῆς Να­ούσης νά τιμήσει ὅσους συνέβαλαν στήν ἀνάδειξη καί τήν Ἁγιοκατά­ταξη τῶν ἁγίων Νεομαρτύρων της μέ τήν ἀποψινή ἑόρτια ἐκδήλωση, ἀπονέμοντάς τους τό χρυσό μετάλ­λιο τῆς Παναγίας τῆς Παντανάσ­σης: Στόν πρωτοπρεσβύτερο π. Στυ­λιανό Μακρῆ, ὁ ὁποῖος πέραν τῆς πρώτης Ἀκολουθίας συνέθεσε ἰδιαί­τερη Ἀκολουθία καί Παρα­κλη­τικό Κανόνα γιά κάθε ὁμάδα ἁγίων ξεχωριστά, στόν ἐλλογιμώ­τατο καθηγητή κ. Παναγιώτη Ὑφαντή γιά τή λαμπρά Εἰσήγησή του, καί στούς κυρίους Ἐμμανουήλ Βαλσα­μίδη καί Νικόλαο Χατζηϊωάννου γιά τή σημαντική συμβολή τους στήν παρουσίαση καί προβολή τῶν ἁγίων Νεομαρτύρων τῆς πόλεώς μας.

Τούς εὐχαριστῶ ὅλους ἀπό καρ­δίας καί τούς ἐκφράζω τήν εὐαρέ­σκεια τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας.

Θά ἦταν παράλειψη ὅμως νά μήν εὐχαριστήσω καί τούς συντελεστές τῆς ἀποψινῆς ἐκδηλώσεως, τόν πα­νοσιολογιώτατο Ἀρχιμανδρίτη π. Ἀρσένιο Χαλδαιόπουλο, τίς χορωδίες πού συμμετεῖχαν καί ἀκούσαμε, τά μέλη καί τούς χο­ράρχες τους, τόν κ. Γεώργιο Ὀρ­δου­­λίδη, ἄρχοντα Μαΐστορα τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκ­κλη­σίας, καί τήν κ. Ἑλένη Ἀνα­γνώ­στου, διευθύντρια τῆς Χορω­δίας τοῦ Πολιτιστικοῦ Συλλόγου Βεργίνας «Αἰγές».

Σᾶς εὐχαριστῶ ὅλους θερμά.