Τα παιδιά μαθαίνουν και μιμούνται συμπεριφορές, τις οποίες έχουν παρατηρήσει σε άλλους ανθρώπους.
Ο Albert Bandura (1977) ανέπτυξε τη θεωρία της κοινωνικής μάθησης, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος μπορεί να μάθει νέες πληροφορίες και συμπεριφορές, απλά παρακολουθώντας άλλους ανθρώπους. Αυτό είναι γνωστό ως μάθηση μέσω παρατήρησης ή μοντελοποίηση. Η μέθοδος video modeling βασίζεται πάνω σε αυτήν τη θεωρία και αναφέρεται στη διδασκαλία των παιδιών μέσω παρακολούθησης βίντεο, στο οποίο κάποιος εφαρμόζει την επιθυμητή συμπεριφορά ή δεξιότητα.
Με τρόπο διασκεδαστικό και μέσω της παρατήρησης, της δοκιμής και της εξάσκησης, το παιδί αρχικά μιμείται αυτές τις συμπεριφορές, με στόχο να τις υιοθετήσει και να τις γενικεύσει στην καθημερινότητά του. Η αρχική εισαγωγή γίνεται από τον θεραπευτή και στη συνέχεια εκπαιδεύονται καταλλήλως και οι γονείς, αλλά και οι φροντιστές του παιδιού, ώστε να κάνουν χρήση της τεχνικής αυτής και οι ίδιοι.
Το βίντεο μπορεί να περιλαμβάνει παρακολούθηση ενός προτύπου (αδέρφια), αυθόρμητες συμπεριφορές παιδιών στο σχολείο, επιτηδευμένες συμπεριφορές παιδιών ή ενηλίκων, αλλά και βίντεο του εαυτού του (Video Self-Modelling). Καταγράφεται σε οποιοδήποτε πλαίσιο αναφοράς (σπίτι, σχολείο, παιδική χαρά) και στη συνέχεια προτρέπεται, ώστε να αναπαράγει αυτήν την κατάσταση, η οποία είτε επανορθώνει μη- αποδεκτές συμπεριφορές (επιθετικότητα) που έχει μέχρι τότε το παιδί, είτε διδάσκεται μια νέα συμπεριφορά.
Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό σε παιδιά με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος προσχολικής, σχολικής ηλικίας και εφήβους, καθώς είναι ικανά να εστιάσουν την προσοχή τους ευκολότερα και για περισσότερη ώρα σε ένα οπτικό ερέθισμα, μαθαίνουν μέσω πραγματικών συνθηκών, προτιμούν συγκεκριμένα πρόσωπα για αλληλεπίδραση, αποφεύγουν τη φυσική αλληλεπίδραση που ενδεχομένως τους ανησυχεί και μπορούν να το παρακολουθήσουν όσες φορές χρειαστεί.
Οι Bellini και Akullian (2007) συμπέραναν ότι: «Η τεχνική του video modeling είναι μία αποτελεσματική μέθοδος παρέμβασης, η οποία προωθεί σημαντικές δεξιότητες για τους μαθητές με ΔΑΦ, συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφοράς, των κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων αλλά και εκτελεστικών λειτουργιών.»
Έχει αποδειχτεί η αποτελεσματικότητα του video modeling για την ενίσχυση:
της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και της πρωτοβουλίας για αλληλεπίδραση,
των κοινωνικών δεξιοτήτων,
των γνωστικών λειτουργιών,
των δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής.
του παιχνιδιού,
των επιθυμητών συμπεριφορών, μέσω της ανάλυσης αιτίου-αποτελέσματος,
της κατανόησης και έκφρασης των συναισθηματικών αποκρίσεων.
Κωνσταντίνος Τούφας
MSc Λογοθεραπευτής S.I.
