Σίγουρα όλοι έχουμε ακούσει ένα παιδί να ρωτάει τον μπαμπά ή τη μαμά του: «Να παίξω λίγο με το κινητό σου;». Και σίγουρα έχουμε δει ποικίλες αντιδράσεις από τους ενήλικες.
Τι σκέφτεται εκείνη την ώρα το παιδί;
«Βαριέμαι. Η μαμά μου είπε να περιμένω στη θέση μου.» «Δεν έχει κάποιο άλλο παιδάκι εδώ που είμαστε για να παίξω.» «Είναι πολύ ενδιαφέρον να παίζω με το κινητό του μπαμπά, γιατί έχει πολλά χρώματα, πολλές εικόνες. Μου αρέσουν οι εικόνες!»
Τι σκέφτονται εκείνη την ώρα οι γονείς;
«Ας πάρει για λίγο το κινητό, ώστε να μείνει απασχολημένος, για να τελειώσω τις δουλειές μου…» «…για να πιω ήρεμα τον καφέ με τη φίλη μου…» «…για να σταματήσει την γκρίνια…» «…για να χαλαρώσει λίγο μέχρι να πάει για ύπνο…»
Τι πραγματικά συμβαίνει;
Η οθόνη σου δίνει την εντύπωση της επικοινωνίας, της αλληλεπίδρασης, της επαφής και της ανταλλαγής, όμως, στην πραγματικότητα το παιδί απλά βρίσκεται μπροστά σε μια οθόνη, στην οποία οι εικόνες αλλάζουν συνέχεια και με γρήγορο ρυθμό και ένας μη ολοκληρωμένος και ανώριμος εγκέφαλος δυσκολεύεται να παρακολουθήσει. Τα έντονα χρώματα, τα γραφικά, η ταχύτητα με την οποία εναλλάσσονται οι εικόνες, προκαλούν σύγχυση στο νευρικό σύστημα των παιδιών, το οποίο ακόμη δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως. Επίσης, τα παιδιά δε μαθαίνουν πώς να εκμεταλλεύονται τον ελεύθερο χρόνο τους, πώς να χρησιμοποιούν τη φαντασία τους και να επεξεργάζονται το περιβάλλον.
Ακόμη, η αυξημένη χρήση κινητού τηλεφώνου ή κάποιας άλλης ηλεκτρονικής συσκευής, μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση της ομιλίας, σε δυσκολίες στην κοινωνικότητα των παιδιών, σε προβλήματα ύπνου. Τα μικρά παιδιά που περνούν αρκετό χρόνο μπροστά στον υπολογιστή, έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διάσπαση προσοχής, ανησυχία, κούραση, ζάλη, ασυνάρτητη ομιλία, μειωμένο λεξιλόγιο και συναισθηματικά ξεσπάσματα.
Η γρήγορη εναλλαγή εικόνων οδηγεί σε μη συνειδητοποίηση του χρόνου που περνά το παιδί μπροστά στην οθόνη, με αποτέλεσμα να καλλιεργούνται στοιχεία εξάρτησης. Τα παιδιά χωρίς να το συνειδητοποιούνε περνούν αρκετό χρόνο μπροστά σε μια οθόνη: υπολογιστές, οθόνες κινητών τηλεφώνων, τηλεοράσεις, τάμπλετ, ηλεκτρονικά παιχνίδια… Η λύση δεν είναι φυσικά να εξαφανίσουμε κάθε μέσο νέας τεχνολογίας από το σπίτι, απλά να βάλουμε όρια που θα προσφέρουν στο παιδιά μια καλύτερη ανάπτυξη, απελευθερώνοντάς τα από το πλαίσιο της οθόνης.
Τι μπορώ να κάνω για να αποτρέψω την χρήση κινητού;
Γίνετε εσείς το καλό παράδειγμα και δείξτε στο παιδί την υγιή χρήση του τηλεφώνου.
Βάλτε ξεκάθαρα όρια ως προς τον χρόνο ενασχόλησης του παιδιού με το κινητό.
Μείνετε στο χώρο που βρίσκεται το παιδί και επιβλέψτε το, ώστε να αποφύγετε να δει κάποιο ακατάλληλο περιεχόμενο.
Προσφέρετε εναλλακτικές λύσεις «αντιβαρεμάρας» στο παιδί, όπως η ζωγραφική, το επιτραπέζιο παιχνίδι, κλπ.
Κωνσταντίνος Τούφας
Λογοθεραπευτής MSc
