Η κατανόηση δεν αποτελεί μια μονοδιάστατη γνωστική διαδικασία, αλλά είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη, με αποτέλεσμα να μη μας επιτρέπει να την αποσαφηνίσουμε πλήρως, καθώς απαιτεί την ενεργοποίηση και αλληλεπίδραση επιμέρους συσχετιζόμενων διαδικασιών.
Ωστόσο, δίνοντας έναν απλό ορισμό, η κατανόηση αναφέρεται στην ικανότητα του ανθρώπου να καταλαβαινει -αντιλαμβάνεται, όχι μόνο την έννοια και το νόημα λέξεων και φράσεων, αλλά, γενικότερα, των καταστάσεων και των ενεργειών.
Κατανόηση και Θεωρία του Νου
Η κατανόηση συνδέεται πολύ στενά με τη Θεωρία του Νου, καθώς η δεύτερη μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε και έπειτα να κατανοήσουμε ψυχικές καταστάσεις, όπως τα συναισθήματα, τις επιθυμίες, τις πεποιθήσεις και τη γνώση. Επιπλέον, η Θεωρία του Νου δεν συμπεριλαμβάνει μόνο την κατανόηση της σκέψης, αλλά αναφέρεται και στην ικανότητά μας να κατανοήσουμε ότι οι σκέψεις και οι πεποιθήσεις των άλλων ανθρώπων μπορεί να διαφέρουν από τις δικές μας, εξετάζοντας πάντα τους παράγοντες που τους έχουν οδηγήσει σε αυτές τις ψυχικές καταστάσεις.
Κατανόηση προφορικού λόγου
Η κατανόηση του προφορικού λόγου αποτελεί μια δεξιότητα, στην οποία αναμειγνύονται, τόσο φυσικές/σωματικές, όσο και διανοητικές ψυχολογικές διαδικασίες, όπως η ακρόαση και η κατανόηση αντίστοιχα. Ακόμη, ο ακροατής πρέπει να είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται κι ένα σύνολο υπερτεμαχιακών και παραγλωσσικών στοιχείων, όπως η προφορά, ο επιτονισμός, οι χειρονομίες, η έκφραση του ομιλητή, κτλ. Έτσι, για να επιτευχθεί, είναι απαραίτητη τόσο η ικανότητα της ακοής, όσο και η απαιτούμενη προσοχή, η αποκωδικοποίηση και η ερμηνεία του μεταδιδόμενου μηνύματος.
Κατανόηση γραπτού λόγου
Η κατανόηση του γραπτού λόγου είναι μια διαδικασία που εμπλέκει δύο μέρη: το κείμενο και τον αναγνώστη. Το κείμενο περιέχει πληροφορίες που πρέπει να τις κατανοήσει ο αναγνώστης, χρησιμοποιώντας τις δεξιότητες της ανάγνωσης και κατανόησης των λέξεων που απαρτίζουν ένα κείμενο, όπως, επίσης, και την εμπειρία του. Η κατανόηση του γραπτού λόγου δεν αποτελεί μια απλή αποκωδικοποίηση γραμμάτων σε μια σελίδα, αλλά είναι μια αναζήτηση για το νόημα, που απαιτεί από τον αναγνώστη να συμμετέχει ενεργά στη δεξιότητα αυτή.
Τέλος, καλό θα ήταν να μην ξεχνάμε πως κάθε άτομο είναι διαφορετικό και καταλαβαίνει διαφορετικά και ένας πολύ σημαντικός παράγοντας σε όλα αυτά είναι η εμπειρία. Η κατανόηση συνειδητά, η επίγνωση της μάθησης και η διαχείριση της ίδιας της μάθησης, μας επιτρέπει να είμαστε ελεύθεροι.
Λεμονιά Στοϊδου
