Μονόγραμμα: σχέδιο που αποτελείται από γράμματα, τα οποία συνήθως είναι αρχικά ορισμένου ονοματεπώνυμου και σχηματίζουν σύμπλεγμα.
Διαχρονική συνήθεια των ερωτευμένων ζευγαριών να χαράζουν τα αρχικά τους σε δέντρα, κοσμήματα, υφάσματα σφραγίζοντας έτσι τον έρωτα τους… Διαχρονικό όσο κανένα άλλο και το "Το Μονόγραμμα" του Ελύτη που έμελλε να αποτελέσει ένα από τα ερωτικότερα ποιήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ένας ερωτικός ύμνος τόσο «ελεύθερος» εκφραστικά και συναισθηματικά, γραμμένος σε μια αντιδημοκρατική και ανελεύθερη περίοδο της ιστορίας της Ελλάδας. Πρωτοφανής και η νεανικότητα και η λεπτομερής έκφανση των συναισθημάτων που καταφέρνει να εκφράσει ο Ελύτης στα 60 του χρόνια.
Το θέμα το οποίο πραγματεύεται ο ποιητής διττό: το γεγονός πως στο πρόσωπο της αγαπημένης του βρίσκει το άλλο του μισό και η αίσθηση πως ο κόσμος δεν είναι ακόμα έτοιμος να δεχτεί έναν έρωτα με τόση ένταση, τόσο μοναδικό, τόσο πρωτοφανή.
«Θα πενθώ πάντα -μ’ ακούς; -για σένα, μόνος, στον Παράδεισο…» Ύμνος προς την μοναδική αυτή αγάπη, μια εξομολόγηση χωρίς ανταπόκριση, θρήνος για μια αγάπη που δεν υπήρξε ποτέ πριν και δε θα υπάρξει ποτέ ξανά…
«Έχω δει πολλά και η γη μέσ’ απ’ το νου μου φαίνεται ωραιότερη…» Η ανάμνηση της παρουσίας της αγαπημένης του κάνει τον κόσμο να φαίνεται ομορφότερο…
«Πουθενά δεν πάω, μ’ ακούς; Ή κανείς ή κι οι δύο μαζί, μ’ ακούς;». Απαρνιέται ακόμα και τον παράδεισο, αρκεί να βρεθεί μαζί της…
«Έτσι σ’ έχω κοιτάξει που μου αρκεί. Να ‘χει ο χρόνος όλος αθωωθεί. Μες στο αυλάκι που το πέρασμά σου αφήνει. Σαν δελφίνι πρωτόπειρο ν’ ακολουθεί…» Κάποια στιγμή ο θρήνος τελειώνει και αυτό που απομένει είναι μονάχα η ευτυχία του να υπάρξει μαζί της…
«Στον Παράδεισο έχω σημαδέψει ένα νησί. Απαράλλαχτο εσύ κι ένα σπίτι στη θάλασσα…» Και τέλος η υπόσχεση, η προσδοκία μιας μελλοντικής συνάντησης, έστω και στον Παράδεισο…
Αμέτρητοι οι στίχοι αυτού του συγκινητικού, τρυφερού και στοργικού ποιήματος με τους οποίους μπορεί κανείς να ταυτιστεί ανάλογα με την ψυχική και συναισθηματική περίοδο της ζωής του, να ταυτίσει τον έρωτα του με τις εκφάνσεις του μοναδικού αυτού έρωτα που τόσο βαθιά περιγράφει ο ποιητής…
